Mide ekşimesi, göğüs kemiğinin hemen altında veya arkasında meydana gelebilen ağrılı veya yanıcı bir his olarak tanımlanır.
Dünyada milyonlarca insan, en azından ayda bir kez mide ekşimesi yaşar. Bunun en yaygın nedeni asit reflüsü veya gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) adı verilen kronik bir durumdur.
Evde uygulanan bazı yöntemler mide ekşimesi belirtilerini hafifletmeye veya bunların ortaya çıkmasını önlemeye yardımcı olabilir.
İçerik Konu Başlıkları
Evde Deneyebileceğiniz Mide Ekşimesi Tedavileri
Hafif seviyelerdeki mide ekşimesi evde tedavi edilebilir. Bazı çözümler, belirtilerin meydana geldiği durumlarda rahatlama sağlayabilir hatta oluşmasını dahi engelleyebilir. İşte rahatlama sağlayabilecek bazı öneriler:
Yatak Başını Yükseltmek
Amerikan Ulusal Diyabet, Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü (NIDDK), yemek yedikten sonra hemen yatmamanızı ve en az iki ila üç saat beklemenizi öneriyor.
Baş kısmının yükseltilerek uyunması, mide ekşimesini önlemeye yardımcı olabilir. Başın mide seviyesinden yaklaşık 15 cm yukarıda olması, yiyeceğin yemek borusuna doğru ilerlemesini engelleyebilir.
Bunun sağlanması için, yatağın altına bir yastık yerleştirerek veya yatağın baş kısmının ayaklarının altına bloklar veya yükseltme takozları koyarak yapılabilir. Gece boyunca ek yastıklar kullanmak (çift yastıkla uyumak gibi) etkili olmayabilir, çünkü fazla kullanılan yastıklar gece kolayca düşebilir.
Sakız Çiğnemek
Sakız çiğnemek, mide ekşimesi vakalarının hafifletilmesine yardımcı olabilecek kolay bir yöntem olabilir.
Bir kişi sakız çiğnediğinde, tükürük üretilir. Tükürük, hafif alkalik özelliklere sahip enzimler içerir. Gastrointestinal (GI) Society/Canadian Society of Intestinal Research açıklamasına göre tükürük yutulduğunda mide ekşimesini azaltmaya yardımcı olabilir. Journal of Dental Research‘te yayınlanan bir çalışma ise bu durumu destekleyici nitelikte. Yemekten sonra 30 dakika boyunca şekersiz sakız çiğnemenin, mide ekşimesinin yaygın bir nedeni olan reflüyü azaltabileceğini göstermiştir.
Ancak GI Society, yapay tatlandırıcı içeren sakızların aşırı tüketiminin bazı insanlarda ishale neden olabileceğini belirtmektedir. Ayrıca sakız çiğneme sırasında hava yutmak, gaz ve şişkinliğe yol açabilir. Bu tip sorunlarla karşılaşmamak için sakızı aşırı tüketmemek önerilebilir. İlave olarak naneli sakızdan kaçınmak da faydalı bir tercih olacaktır. Nane, yemek borusunu mideye bağlayan alt yemek borusu sfinkteri adı verilen kas halkasını gevşeterek mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasına neden olur.
Antiasit Kullanmak
Bazı durumlarda, sağlık uzmanları hafif mide ekşimesini tedavi etmek için antiasit ilaçlar önerebilir. Ancak doktor önerisi olmadığı sürece, antiasit tabletlerin (antasit tabletler-antacid) her gün veya şiddetli belirtilerin olması durumunda kullanılmaması gerekir.
Antiasitler reçetesiz olarak satıldığı için kolaylıkla ulaşılabilir durumda ancak dikkat edilmesi gerekir ki bu tabletler kabızlık veya ishal gibi yan etkilere neden olabilir.
Tetikleyici Yiyeceklerden Kaçınmak
Mide ekşimesi yaşayan bazı kişiler, belirli yiyeceklerin semptomlarını tetikleyebileceğini veya semptomları kötüleştirebileceğini fark edebilir. Yine muayeneye gittiğinizde doktorunuz da bu tip yiyeceklerin tüketimini azaltmanızı veya tamamen kaçınmanızı önerebilir.
Mide ekşimesini tetikleyebilecek potansiyel yiyecekler şunlar olabilir:
- Baharatlı yiyecekler
- Yağlı yiyecekler
- Nane
- Kahve
- Çikolata
- Alkol
- Turunçgiller
- Domates
Süt İçmek
Bir bardak soğuk süt içmek, mide ekşimesi belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir ancak bu konuda farklı görüşlerin olduğunu da belirtmek gerekir.
Şöyle ki, Amerikan Gastrointestinal (GI) Derneği’nin mide yanmasını tetikleyebilecek yiyecekler listesinde süt ve süt ürünleri yer almamaktadır. Gastrointestinal Derneği’ne göre sütün alkali etkisi, mide ekşimesi şikayetlerini rahatlatabilirken, sütün içerisindeki yağ ve proteinin ise aksi yönde etki edebileceği ve durumun kötüleşmesine neden olabileceği belirtilmiştir.
Karbonat Kullanmak
Karbonat, mide ekşimesi için evde kolayca erişilebileceğiniz bir çözüm olabilir ancak abartılı olmayacak bir şekilde kullanılmalıdır.
Karbonat (sodyum bikarbonat) alkali özelliklere sahiptir ve asiditeyi nötralize etmeye yardımcı olabilir. Bazı araştırmalar, bunun zaman zaman güvenli bir şekilde kullanılabileceğini göstermekle birlikte, aşırı kullanımın Alkaloz’a (kanda bulunan yüksek miktardaki alkali nedeniyle pH seviyesinin 7.45’in üstüne çıkması durumudur) yol açabileceğini göstermektedir. Bu durum kusma, bulantı, kas spazmları ve kafa karışıklığı gibi belirtilere yol açabilir. Karbonat aynı zamanda bazı ilaçların emilimini etkileyebilen yüksek miktarda sodyum içerdiğinden dolayı, ilaç kullanan kişilerin uzman hekime danışmadan kullanmamasını öneririz.
Karın Bölgesindeki Yağlanmayı Azaltmak
Karın bölgesinde fazla miktarda yağa sahip olmak, mide ekşimesinin en büyük risk faktörlerinden biridir.
Eğer kilolu veya obezseniz, kilo vermeyi bir kez daha düşünmenizi tavsiye ederiz. Çünkü obezite, midedeki basıncın artmasına ve bunun sonucunda mide içeriğinin yemek borusuna doğru itilmesine, dolayısıyla da mide ekşimesine yol açabilir.
Gastroözofajial reflü hastalığı, mide ekşimesine neden olan ciddi bir reflü çeşididir. Kilolu olan bazı insanların 10 ila 15 kilo zayıflaması halinde GÖRH belirtilerinin ortadan kalktığı görülmüştür.
Sigarayı ve Tütün Kullanmayı Bırakmak
Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmak mide ekşimesi semptomlarını azaltmanın etkili bir yoludur.
Aynı şekilde, başka tütün ürünleri kullanmayı da bırakmanız, diğer sağlık sorunlarında olduğu gibi mide ekşimesi sorununuzun geçmesinde de etkili olacaktır. Hem sigarada hem de tütünde bulunan kimyasallar, yemek borusunun alt kısmında bulunan kasları zayıflatabilir (alt özofageal sfinkter). Bu durumda mide içeriği veya mide asidi, yemek borusuna doğru ilerleyerek mide yanmasına neden olabilir.
Zencefil Kullanmak
Zencefil, bulantı veya mide ağrısı gibi çeşitli gastrointestinal rahatsızlıkların hafifletilmesine yardımcı olabildiği gibi, mide ekşimesine neden olan asit reflüsünü azaltmaya da yardımcı olabilir. Ancak aşırı tüketilmesinden kaçınmak gerektiğini bir kez daha belirtmek isteriz.
Bol ve Rahat Kıyafet Giymek
Bol ve rahat giysiler, mide ekşimesi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Dar kıyafetler mide bölgesine baskı uygulayarak asit reflüsünü artırabilir. Bol giysiler giymek ve beli sıkan kemerlerden uzak durmak, mide ekşimesi semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Reflü, özofagus astarına yani yemek borusuna zarar verebileceğinden mide ekşimesini tedavi etmek son derece önemlidir.
Mide ekşimesinin yanında aşağıdaki şikayetlerden bir veya bir kaçının olması durumunda en yakın zamanda uzman hekime başvurmalısınız:
- Göğüste ezilme, yanma, sıkışma veya baskı benzeri bir hissiniz varsa (bu kalp krizine de işaret edebilir)
- Siyah veya koyu kırmızı renkte dışkılama yapıyorsanız
- Kan veya kahve telvesine benzeyen şeyler kusuyorsanız
- Sık sık oluyorsa
- Kendi kendine bakım ile birkaç hafta içinde geçmiyorsa
- Semptomlar antiasitlerle kötüleşirse
- Bir ilacın mide ekşimesine neden olabileceğine inanıyorsanız
- İstenmeyen kilo kaybı yaşıyorsanız
- Yutma zorluğu yaşıyorsanız
- Hırıltı yapıyorsanız
- Geçmeyen bir öksürüğünüz varsa
Sonuç
Özetlemek gerekirse, hafif mide ekşimesi semptomlarını hafifletmek veya önlemek için aşağıdaki evde tedavi yöntemlerini deneyebilirsiniz:
- Yatak başını yükseltmek.
- Sakız çiğneme.
- Antiasit kullanma (doktorunuzun önerisiyle).
- Tetikleyici yiyeceklerden kaçınma.
- Bir bardak soğuk süt içme (ya da kalsiyum bazlı reçetesiz ilaç kullanma).
- Karbonat kullanmayı düşünme (ılımlı bir şekilde).
- Karın yağını azaltma.
- Sigara ve tütün kullanmayı bırakma.
- Zencefil kullanma (ılımlı bir şekilde).
- Gevşek kıyafetler giyme.
Bu yöntemler semptomları hafifletebilir, ancak eğer semptomlarınız şiddetli veya kronik ise bir doktora başvurmanız önemlidir. Doktor, daha fazla inceleme yapabilir ve uygun tedavi seçeneklerini önerebilir.
KAYNAK
- MedlinePlus. Heartburn.
- NIH MedlinePlus Magazine. Heartburn: What You Need to Know.
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Treatment of Indigestion.
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Treatment for GER & GERD.
- Gastrointestinal (GI) Society/Canadian Society of Intestinal Research. Natural and Over-the-Counter Heartburn Treatments.
- Moazzez R, Bartlett D, Anggiansah A. The effect of chewing sugar-free gum on gastro-esophageal reflux. Journal of Dental Research. 2005;84(11):1062-1065. doi:10.1177/154405910508401118
- American College of Gastroenterology. Belching, Bloating, and Flatulence.
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Symptoms & Causes of GER & GERD.
- International Foundation for Gastrointestinal Disorders. Antacids.
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Eating, Diet, & Nutrition for GER & GERD.
- American College of Gastroenterology. Acid Reflux.